Geachte heer de Nationale voorzitter Jozef Craeninckx
Geachte heer ere-voorzitter François Decoster
Geachte Voorzitter de heer Vital Craeninckx
Geachte Collega’s
Dames en Heren,
Zoals naar jaarlijkse gewoonte zijn wij hier samen om de gebeurtenissen van augustus 1944 in onze gemeente te herdenken.
Hierbij gaan onze gedachten naar diegenen die destijds het slachtoffer werden van het nazi-regime, zowel naar zij die er het leven bij lieten alsook naar diegenen die deze hel hebben overleefd en de nabestaanden en familie.
Een relaas van de feiten geven heeft hier weinig zin.
Immers de meesten onder u hebben de situatie aan de lijve ondervonden en ik meen dat dit ongetwijfeld in hun ziel is gegrift en hen nooit of nimmer loslaat.
Het geleden leed is, denk ik, met geen woorden te vatten, ook niet na al die jaren.
Het beeld “De wanhoop van Meensel-Kiezegem”dat in Neuengamme staat ter nagedachtenis van de slachtoffers illustreert misschien nog wel het best de gevoelens hieromtrent.
Als stille getuigenis staat het, omringd door bomen en voor altijd, op de plaats waar velen de dood hebben gevonden
Elke voorbijganger, elke bezoeker van het kamp, kan de vertwijfeling die hier in ons dorp reeds jaren leeft, ontdekken.
Ongeacht hun ras, nationaliteit of godsdienst, hoop ik, dat ook zij zullen inzien tot welke onmenselijke daden bepaalde regimes kunnen leiden.
Maar ook hier ter plaatse blijven vele vragen nog steeds als een boemerang op ons afkomen.
Vragen zoals: “Hoe is dit allemaal kunnen gebeuren?” “Hoe is het zover kunnen komen?” “Heeft dit leed wel zin gehad?”
Vragen als deze zijn bijzonder moeilijk om te beantwoorden.
Weet echter dat alles wat in onze samenleving gebeurt een voorgeschiedenis heeft.
Ook de gebeurtenissen in ons dorp ontsnappen niet aan deze wetmatigheid.
Om hieromtrent enig inzicht te verwerven is het noodzakelijk even de geschiedenis van de 20-ste eeuw op te rakelen.
Deze startte in 1914 reeds met wat men nu nog noemt de moeder van alle oorlogen.
Miljoenen mensen lieten hierbij het leven en de ganse Westerse samenleving likte haar wonden.
Rond 1930 brak de grote economische crisis uit met wereldwijd catastrofale gevolgen.
Ook in onze kontreien was de ellende niet te overzien.
Sociale ontreddering sloeg wijd en zijd om zich heen.
Een dergelijk klimaat was de voedingsbodem voor een regime dat nog destructiever, nog massaler en nog wreedaardiger was.
Onder de mom van nationaal socialisme en via verfijnde mediatechnieken maar ook met nauwelijks verborgen terreur, slaagden zij erin de macht te grijpen.
Het fascisme kende zijn hoogdagen en de gevolgen lieten daarbij niet lang op zich wachten.
Maar ook in ons land schoot deze theorie wortel en maakte gestaag opgang.
Gebruik makende van de heersende sociale ontreddering dienden zij zich aan als de onverdroten redders van de samenleving.
Ongetwijfeld zullen vele burgers in dit fascisme mogelijks hun heil hebben gezocht…sommigen uit overtuiging…sommigen uit opportunisme, anderen dan weer uit onwetendheid.
Opposanten werd het vuur aan de schenen gelegd en zij moesten noodgedwongen hun toevlucht nemen tot het verzet, zeker na de inval in ons land gedurende de meidagen van 1940
Zodoende was er destijds in ons land een duale samenleving met pro’s en contra’s.
Deze toestand ontwikkelde zich zelfs in de kleinste dorpen van ons land.
Uitbarstingen van geweld met alle gevolgen van dien waren dan ook niet uit te sluiten.
Talloze gelijkaardige feiten zijn trouwens over gans Europa terug te vinden,
wat dan ook het beste bewijs is van het failliet van een fascistisch regime.
In deze kontekst moeten ook de gebeurtenissen in ons dorp worden geplaatst.
In een sfeer van onderling wantrouwen, van onderdrukking en zelfs van regelrechte terreur zijn wandaden en onmenselijk gedrag sowieso onvermijdelijk
Dit is een duurbetaalde les voor onze en voor de komende generaties.
In dit perspectief zie ik dan ook wel een antwoord op de vraag of al dit leed wel heeft zin gehad.
Ik meen dat de vraag enkel en alleen positief kan worden beantwoord.
Immers door hun offer, met het hoogste goed dat een mens bezit, namelijk zijn leven, hebben zij bijgedragen tot de uiteindelijke omverwerping van het naziregime.
Geen mens kan voorbijgaan aan de onmenselijke daden waaraan de slachtoffers werden onderworpen en hierbij onbewogen blijven.
Geen mens is mens zonder medeleven, zonder gevoelens kortom zonder liefde voor de anderen.
Vandaar dat het verhaal van alle slachtoffers in Meensel-Kiezegem, ongetwijfeld de huidige en toekomstige generaties het inzicht zal verschaffen dergelijke nefaste regimes te verwerpen.
Ik wil dan ook het belang benadrukken om de jaarlijkse herdenkingen hier ter plaatse in ere te houden en daarenboven allen samen de boodschap van “vrede” verder uit te dragen.
Dit is immers de enige wijze waarop wij recht doen aan alle slachtoffers die met hun leven de prijs hebben betaald opdat wij vandaag en morgen in een betere, menselijker wereld mogen vertoeven
Ik dank u
Chris Desaever-Cleuren
Burgemeester Tielt-Winge