N.C.P.G.R. Meensel-Kiezegem ’44 vzw ontsproot op 23 november 2015 uit de samensmelting van de Stichting Meensel-Kiezegem ’44 en de Nationale Confederatie van Politieke Gevangenen en Rechthebbenden Gewest Meensel-Kiezegem – Tienen. Beide verenigingen genoten van een lange geschiedenis voorafgaand deze fusie. Deze vereniging is tevens lid van de Nationale Confederatie van Politieke Gevangenen en Rechthebbenden.
Nationale Confederatie van Politieke Gevangenen en Rechthebbenden
De Nationale Confederatie van Politieke Gevangenen en Rechthebbenden werd opgericht op 28 september 1946 in Brussel. De eerste nationale voorzitter was Generaal-Majoor Lentz. De kantoren bevonden zich in de Louizalaan. De tweede nationale voorzitter , Leopold Ros, stond aan de leiding van de vereniging van 1947 tot 1953. Tijdens het Congres van Namen in 1953, werd het initiaalwoord NCPGR vervolledigd met “van België”. Armand Minsart werd er tot voorzitter verkozen: hij bekleedde deze functie tot 1957, waarna hij de fakkel doorgaf aan een andere Luikenaar, rechter Albert Regibeau.
Van bij de aanvang was Albert Regibeau bijzonder actief. Hij nam de teugels in handen en door zijn hardnekkigheid slaagde hij erin vrijwel alle rechten die onze invalide politieke gevangenen en rechthebbenden nu nog genieten te verwerven. Toen bevonden onze kantoren zich in het Egmontpaleis, waar eveneens onze maandelijkse raden van bestuur plaatsvonden in één van de grote zalen, van 20 uur tot soms na middernacht aangezien allen nog beroepsmatig actief waren.
Het was in diezelfde periode dat Albert Regibeau zonder versagen van de opeenvolgende regeringen de befaamde wet op de concentratiekamppathologie, de 20 % forfaitaire tussenkomst voor de politieke gevangenen die meer dan 180 dagen in gevangenschap hadden gezeten evenals het 15e deel van het officiële Belgische barema voor politieke gevangenen met minder dan180 dagen gevangenschap en vooral de erkenning van de vrouwelijke aandoeningen heeft verkregen.
In oktober 1979, tijdens het congres van Hoei, werd Jacques De Bruyn, op dat ogenblik secretaris generaal, tot opvolger van Albert Regibeau verkozen. Hij nam het vaste voornemen om op dezelfde weg als zijn voorganger door te gaan en de verworven rechten van de P.G. en R.H. ongeschonden te vrijwaren en indien nodig te verdedigen. Na een lange en pijnlijke ziekte heeft Jacques De Bruyn ons in 1997 verlaten.
François De Coster, nationaal adjunct-voorzitter, zorgt vanaf dan voor de aflossing en vervult die taak loyaal en met overtuiging tot in 2009. Dankzij hem krijgen de rechthebbenden het remgeld terugbetaald en genieten ze gratis vervoer bij de NMBS. Onze Confederatie heeft eveneens in 1997 de door Renée De Wallens-Castelle voorgezeten Unie van Moeders en Echtgenoten van Gefussileerde en Overleden Politieke Gevangenen overgenomen. Vandaag de dag verdedigen we nog steeds hun gerechtvaardigde eisen.
François De Coster heeft om gezondheidsredenen de fakkel doorgegeven aan Jozef Craeninckx die voorzitter is van onze Confederatie sinds de algemene vergadering van 16 mei 2009. Vermeldenswaard is dat Jozef Craeninckx (afkomstig uit Meensel-Kiezegem) tegelijk Politiek Gevangene en Rechthebbende is. De titel van erevoorzitter is dan aan François De Coster verleend die op 20 mei 2011 is overleden.
De Nationale N.C.P.G.R. is onderverdeeld in verschillende gewesten. Het gewest Tienen onder voorzitterschap van Hubert Devroey was er één van.
Meensel-Kiezegem was een afdeling van het gewest Tienen met als voorzitter Frans Craeninckx. Na het overlijden van Frans Craeninckx in november 2007 werd zijn neef Vital Craeninckx voorzitter in Meensel-Kiezegem.
Mede door de vergrijzing en het wegvallen van rechtstreeks politieke gevangenen, weduwen en wezen, nam stelselmatig het aantal leden af. Door het overlijden van Hubert Devroey en bijna alle bestuursleden van Tienen werd in onderling akkoord en met goedkeuring van Nationaal voorzitter François De Coster, in 2008 het gewest Tienen hernoemd naar gewest Meensel-Kiezegem-Tienen.
Stichting Meensel-Kiezegem ’44
De Stichting Meensel-Kiezegem ’44 is ontstaan in 1994 op aansturen van voormalig Voorzitter van de Vlaamse Deelregerin, wijlen Gaston Geens. Na overleg met enkele dorpsgenoten werd beslist een film, het docudrama “Meensel-Kiezegem ’44”, te maken. Twee jaar lang werd er tijdens de weekends gefilmd met cineast Ives Jossa, producer Jos Hoeyberghs en regisseur Oktaaf Duerinckx. Honderden vrijwilligers die o.a. de rol speelden van hun vader, moeder, grootvader of grootmoeder mogen geprezen worden voor hun inzet en geduld.
Deze film haalde reeds vele prijzen o.a. op het Internationaal Filmfestival voor amateurfilms in Oostende, de prijs van Premier Guy Verhofstadt voor zijn historische waarde. In Beveren werd de eerste prijs behaald van het N.A.B. in de reeks speelfilms tussen meer dan 100 inzendingen. De verkorte schoolversie wordt bij leerlingenbezoeken steeds gedraaid en besproken. Ook werd het boek “Getuigenissen” van Oktaaf Duerinckx, waarnaar het script van de film was gemaakt, bijgewerkt en heruitgegeven. (ondertussen werden er al een duizendtal exemplaren verkocht en werd het meermaals bijgedrukt).In 1998 plaatsten we een bronzen beeld in het voormalige concentratiekamp van Neuengamme in de vroegere tuin van de Gestapo waar de as van het crematorium als meststof werd verspreid. Dit beeld staat ter herdenking van vooral de weduwen en moeders van de slachtoffers. “De Wanhoop van Meensel-Kiezegem” is een originele creatie van de beroemde beeldhouwster May Claerhout. Het werd vooraf plechtig ingehuldigd in Tielt-Winge in aanwezigheid van een afgevaardigde van Koning Albert II. Toenmalig Burgemeester Chris Desaever-Cleuren is meter en provincieraadvoorzitter Alfred Vansina peter.
Tijdens de eerste herdenkingsreis naar Neuengamme met een volle autocar werd het kunstwerk officieel geplaatst in aanwezigheid van o.a. de Belgische ambassadeur in Duitsland, baron Struye de Swielande en de Hamburgse minister van Cultuur en Media Christina Weiss. Vanaf toen reisden we elk jaar met de Stichting Meensel-Kiezegem ’44 naar Neuengamme en andere plaatsen in Noord-Duitsland.
Op 11 november 2000 werd het Hagelands Vredesmuseum ingehuldigd in de gebouwen van Huize Hageland te Tielt-Winge door o.a. toenmalig burgemeester Chris Desaever-Cleuren en Dr. Detlef Garbe, directeur van KZ Gedenkstätte Neuengamme samen met wielerlegende baron Eddy Merckx, dorpsgenoot met ook oorlogsslachtoffers in zijn familie, die het peterschap van dit museum graag aanvaardde. Hij werd vanaf dat moment ook ereburger van de gemeente Tielt-Winge.
De opening van het Hagelands Vredesmuseum betekende een belangrijke start voor één van de belangrijke pijlers van de Stichting, namelijk herinneringseducatie. Sindsdien ontvangen onze gidsen steevast groepen uit zowel Lager, Secundair als Hoger Onderwijs, naast de vele particuliere interesse. Deze herinneringseducatie werd in 2002 ook versterkt door onze mobiele tentoonstelling onder leiding van Marc Cauwbergs. Deze reizende tentoonstelling vertelt het verhaal van Meensel-Kiezegem ’44 en was al te zien op velen evenementen in binnen- en buitenland.
De redactie kreeg een nieuw elan, met de periodieke uitgave van zowel een geprinte als een digitale nieuwsbrief. Daarnaast werden er verschillende publicaties heruitgegeven waaronder een vertaalde museumgids voor KZ Gedenkstätte Neuengamme en ‘Het Proces van Meensel-Kiezegem’. Ook de nauwe samenwerking met internationale partners leidde in januari 2015 tot een gelegenheidstentoonstelling in het Stadhuis van Hamburg, Duitsland.
De fusie in 2015
De afgelopen jaren werd de samenwerking tussen beide verenigingen steeds nauwer. Waar de N.C.P.G.R zich vooral focuste op het organiseren van de jaarlijkse Herdenkingsplechtigheden in Meensel & Kiezegem en het verdedigen van de belangen van Rechthebbenden, hield de Stichting Meensel-Kiezegem ’44 zich vooral bezig met de museumwerking, herdenkingsreizen en het studiecentrum.
In 2011 werd een eerste samenwerkingsakkoord gesloten tussen de verenigingen, met als doel beide musea onder te brengen in het Ontmoetingscentrum van Meensel-Kiezegem, wat om politieke beweegredenen niet kon worden verwezenlijkt. In 2014 organiseerden beide verenigingen samen een Oorlogswandeling door Meensel-Kiezegem tijdens de Familiedag van Unizo Hageland. Ook tijdens verschillende andere evenementen (zoals de jaarlijkse Herdenkingsplechtigheden en de Open Museumdagen) konden beide verenigingen op elkaars ondersteuning rekenen.
In mei 2015 werd onder impuls van het Gemeentebestuur van Tielt-Winge o.l.v. Burgemeester Rudi Beeken aan de verenigingen voorgesteld om beide oorlogsmusea onder te brengen in een nieuwe op te richten herdenkingssite in de kerk en de pastorie van Meensel, met als voorwaarde een werking vanuit één vereniging. Hierop werden de onderhandelingen aangegaan de verenigingen te fusioneren, wat uitmondde in een effectieve samensmelting vanaf 1 januari 2016 onder de noemer N.C.P.G.R Meensel-Kiezegem ’44.