Het drama van Meensel-Kiezegem

Hier kan u het verhaal lezen van wat er zich afspeelde tijdens de laatste maanden van tweede wereldoorlog in Meensel-Kiezegem.

Meensel-Kiezegem is een kleine Belgische gemeente op een 40-tal kilometer van Brussel en 20 kilometers van Leuven: Twee kleine dorpjes die één gemeente vormden. Nu zijn deze dorpen samen met St Joris-Winge, Houwaart en OLVr-Tielt gefusioneerd tot Tielt-Winge.

Meensel-Kiezegem had niet veel te lijden gedurende de oorlog. Er was sinds de landing in Normandië wel meer spanning tussen “witten” en “zwarten”. Op zondag 30 juli reden er drie vreemde fietsers voorbij de dorpsplaats. Buiten het dorp kwamen zij Gaston Merckx , één van de leiders van de zwarte brigade, tegen met enkele hoeve knechten. Er ontwikkelde zich een discussie met als resultaat dat Gaston Merckx werd neergeschoten. De reactie hierop was buiten verhouding. Moeder Merckx eiste op de begrafenis van haar zoon honderd slachtoffers. Dramatisch was wel dat de daders niet van Meensel-Kiezegem waren.

Gaston Merckx op zijn Doodsbed
Gaston Merckx op zijn Doodsbed

Op 1 augustus hielden gemaskerden en geüniformeerden een eerste razzia: 3 mannen (August Craeninckx, Petrus Vander Meeren en Oscar Beddegenoodts) werden neergeschoten, vier vrouwen, tien mannen , een meisje en een jongetje werden opgepakt. Op 3 augustus werd dan op het kerkhof de eed gezworen Gaston Merckx te wreken.
Waar de razzia van 1 augustus op kleine schaal verliep was deze van 11 augustus strategisch voorbereid. Het bevelschrift werd door het “Sicherheitskorps” o.l.v. Robert Verbelen en Tony Van Dijck uitgevaardigd. Met vele vrachtwagens, Duitsers en collaborateurs werd het dorp omsingeld. Hoeve Schotsmans werd in brand gestoken omdat men vermoedde dat er een Canadese piloot verstopt zat en de boer kwam om in de vlammen.

Juist voor de bevrijding van de streek werden de meesten naar het concentratiekamp van Neuengamme gevoerd. De trieste balans van beide vergeldingsacties was verbijsterend, 4 mensen ter plekke vermoord, 63 inwoners stierven in concentratiekampen en 28 gijzelaars van wie 9 vrouwen en meisjes overleefden de tragedie. De zwaarste tol heeft dit kleine dorp moeten betalen zonder aanwijsbare reden. Daardoor wordt het ook vernoemd, samen met Oradour en Lidice, als één van zwaarst getroffen gemeenschappen in Europa tijdens WOII.

Meer weten?

Ontdek meer details over de razzia’s van Meensel-Kiezegem ’44 in onze archieven, daar kom je meer te weten over: