Openingstoespraak van mede-organisator Tom Devos naar aanleiding van de opening van de Expo44 tijdens de Herdenkingsweek op 7 augustus 2016.
Geachte Mevrouw de Minister,
Geachte Burgemeester,
Liebe Freunden aus Hamburg und Bremen,
Lieve Vrienden uit Nederland,
Dames & Heren,
Ik hoorde onlangs een verhaal, een verhaal van een man die bij zijn vrouw en kinderen werd weg gerukt en werd gegijzeld door mensen met een ideologie anders dan de zijne.
Ik hoorde een verhaal van mensen die vluchten naar een ander land uit angst voor een regime, om een beter leven op te bouwen.
Ik hoorde een verhaal van mensen die worden opgepakt omdat ze het niet eens zijn met hun regering en dat luidop durven zeggen.
Ik hoorde een verhaal over oorlog.
72 jaar is het geleden dat de mannen van Meensel-Kiezegem bij vrouw en kind werden weggerukt en gedeporteerd door mensen van een andere ideologie, om te sterven in concentratiekampen.
72 jaar, een mensenleven lang. Generaties zijn er gepasseerd sindsdien. Ikzelf ben van de 4e generatie, achterkleinzoon van Evrard Cauwbergs die stierf in november 1944 in het concentratiekamp van Neuengamme. Ikzelf kan onmogelijk vatten hoe lang 72 jaar eigenlijk wel is.
En toch, toch ben ik zeer dankbaar om u vandaag een unieke expositie te mogen voorstellen over net die lange tijd terug. Maanden voorbereiding van vele teams hier aanwezig zijn er aan vooraf gegaan.
Ik wil van deze gelegenheid gebruik maken om alle onze medewerkers te bedanken. Om een dergelijk evenement te organiseren met zoveel steun, is iets waar een 28-jarige Hagelander normaal gezien enkel van kan dromen. Iedereen bij naam noemen is zelfs niet mogelijk, omdat zovele mensen met hart en ziel hebben bijgedragen om dit voor u vandaag te realiseren. Bedankt.
Tijdens deze voorbereiding stelde men mij de vraag: “Tom, waarom is een jong persoon als jij bezig met zo iets oud? Waarom laat je het verleden niet gewoon rusten? Het is zo lang geleden”. Laten rusten, vergeet het.
Hoe kunnen we het laten rusten als we vandaag met eigen ogen zien dat alles zich herhaalt. Dat bommen ontploffen op luchthavens, dat mensen vluchten van Syrië naar Europa uit angst.
Hoe kunnen we het laten rusten als leraars en magistraten worden ontslagen uit hun ambt, en worden opgepakt omdat ze het niet eens zijn met hun president.
Hoe kunnen we het laten rusten, als een geëngageerde jonge Belg van 16 jaar sterft door een ongeluk, maar op Facebook mensen hem uitjouwen voor vuile Marrokaan, en dat het maar beter zo is.
We kunnen het niet laten rusten, we mogen het niet vergeten.
De samensmelting van onze verenigingen, brengt een nieuw elan voor het herdenken. Dit doen we voortaan op een eigentijdse manier. Met blijvend respect voor onze slachtoffers die hun leven gaven voor onze vrijheid. Maar ook met een nieuw doel. En dat doel is het ontwikkelen van kritische geesten.
Mensen leren denken voor zichzelf, en de link leren leggen tussen 70 jaar geleden en vandaag. Want enkel een kritische geest is de oplossing tegen haat, racisme en geweld. Enkel een kritische geest brengt verdraagzaamheid.
Dit is onze uitdaging voor de toekomst, en dit is wat we u brengen vandaag. Zo meteen staan vrijwilligers van onze organisatie en vele bevriende verenigingen klaar om u te gidsen doorheen de Expo44. Een unieke samenstelling met het verhaal van Meensel-Kiezegem & WOII.
Ik nodig u dan ook allen uit, om na uw bezoek met een kritische geest en een bagage vol analogieën aan de slag te gaan, en ons te helpen in onze uitdaging.
Bedankt voor uw luisterend oor, vanuit NCPGR Meensel-Kiezegem ‘44 wensen wij u een inspirerend bezoek, en een fijne herdenkingsweek. Dankjewel.
Goed geschreven, goed gezegd en nog belangrijker vandaag dan het was toen het voor het eerst werd gepresenteerd.